Zośkowiec

Jeden z ostatnich czterdziestu czterech. Bo tylu jeszcze żyje żołnierzy Harcerskiego Batalionu AK "Zośka". Henryk Kończykowski, ps. "Halicz", członek plutonu "Felek", wspomina świat, który przeminął. Dzieciństwo i młodość w przedwojennej Warszawie przerwane wojną i okupacją. Potem udział w konspiracji, w akcjach "małego sabotażu", wreszcie - w Powstaniu Warszawskim.

"Halicz" wspomina dramatyczne wydarzenia, których był uczestnikiem. Wydarzenia, o których można przeczytać w podręcznikach historii. Dzięki niemu poznajemy je z pierwszej ręki. Transport broni przygotowanej na godzinę "W", krwawe walki na Woli, zdobycie więzienia "Gęsiówki", obrona szpitala Jana Bożego, odwrót kanałami. Grozę budzi relacja z walk na Przyczółku Czerniakowskim, gdzie na jego oczach zginął Andrzej Romocki "Morro".

Potem miała być wolna polska, a zaczął się stalinizm. I "Halicz" osobiście go doświadczył. Wspomina, jak byli żołnierze "Zośki" dbali o pamięć poległych w Powstaniu kolegów, jak chcieli żyć po ludzku, pracować i kształcić się w ojczyźnie. Ona zaś odpłaciła im represjami, prześladowaniami, zepchnięciem do grupy obywateli drugiej kategorii.

Skąd się biorą bohaterowie? Dlaczego młodzi ludzie woleli zginąć niż żyć w niemieckiej niewoli lub pod sowiecką okupacją? Odpowiedź jest prosta - takie wartości wynieśli z rodzinnego domu, ze szkoły, z drużyny harcerskiej.

Henryk Kończykowski jest jednym z nich. To jeden z ostatnich. Wspomnienia ilustrują fotografie z rodzinnych zbiorów "Halicza", po raz pierwszy publikowane zdjęcia ze Starego Miasta z okresu Powstania Warszawskiego, a także nieznane dotychczas dokumenty z archiwum IPN.

To książka nie tylko o "Zośkowcu". To książka także o Polsce.