ks. Jan Twardowski

pseud. Antoni Derkacz (ur. 1915 w Warszawie, zm. 2006 w Warszawie), ksiądz, poeta, redaktor, żołnierz AK, powstaniec.

Uczęszczał do Gimnazjum im. Tadeusza Czackiego w Warszawie. W latach 1933–1935 pełnił funkcję redaktora działu literackiego międzyszkolnego pisma młodzieży gimnazjalnej “Kuźnia Młodych”, na łamach którego po raz pierwszy opublikował swoje wiersze i nowele utrzymane w poetyce Skamandra i twórczości Józefa Czechowicza. Dzięki “Kuźni Młodych” nawiązał również relacje koleżeńskie z innymi utalentowanymi literacko uczniami, m.in. z Erwinem Axerem, Kazimierzem Brandysem czy Tadeuszem Różewiczem.

Maturę zdał w 1936, w 1937 podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, w tym samym roku ukazał się również jego pierwszy tomik poetycki “Powrót Andersena”. Po wybuchu II wojny światowej wstąpił do AK. W 1944 wziął udział w powstaniu warszawskim, w walkach na Woli, podczas których został ranny. W 1945 podjął naukę w tajnym Seminarium Duchownym w Warszawie, którą kontynuował z przerwami do1948. Po wojnie ukończył również studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim rozprawą “Godzina myśli Juliusza Słowackiego” pisaną pod kierownictwem profesora Wacława Borowego.

Po święceniach na krótko trafił do Żbikowa jako nauczyciel religii w szkole specjalnej. Przez wiele lat był rektorem kościoła sióstr Wizytek w Warszawie, gdzie głosił słynne kazania dla dzieci.

Twardowski, mimo wojny, nie przestawał pisać. W czasie okupacji jego wiersze ukazywały się w tajnej prasie podziemnej, a po 1945 trafiły na łamy “Tygodnika Powszechnego”. Po wojnie wydał m.in.: “Wiersze” (1959), “Znak ufności” (1970), “Zeszyt w kratkę. Rozmowy z dziećmi i nie tylko z dziećmi” (1973), “Niebieskie okulary” (1980), “Który stwarzasz jagody” (1983), “Na osiołku” (1986), “Nie przyszedłem pana nawracać. Wiersze 1939–85” (1986), “Sumienie ruszyło” (1989), “Niecodziennik” (1991), “Nie martw się” (1992), “Wiersze” (1993).

Uhonorowany nagrodą PEN Clubu im. R. Gravesa za całokształt twórczości (1980), Orderem Uśmiechu (1996), nagrodą IKAR (2000), a rok później również nagrodą TOTUS. W 1999 Katolicki Uniwersytet Lubelski przyznał mu tytuł doktora honoris causa.

Zmarł wieczorem 18 stycznia 2006 w Warszawie. Pochowany został w krypcie dla zasłużonych Świątyni Opatrzności Bożej, zgodnie z życzeniem prymasa Polski kardynała Józefa Glempa. Życzeniem ks. Twardowskiego było, aby pochować go na Powązkach.