Z dziejów Kazimierza Dolnego w średniowieczu

Mówiąc o genezie ośrodka miejskiego w Kazimierzu Dolnym, jednego z najstarszych na Lubelszczyźnie, nadal poruszamy się w kręgu wielu hipotez i domysłów. Przyczyn tak słabego rozpoznania tego problemu należy upatrywać nie tylko w skromnej liczbie średniowiecznych źródeł pisanych dotyczących Kazimierza, ale również w dość rozbieżnych wzmiankach, jakie zawierają owe zapisy. Brakuje także systematycznych badań wykopaliskowych, przeprowadzonych na terenie Kazimierza Dolnego, które z całą pewnością przyniosłyby odpowiedź na część nurtujących nas pytań.
Zanim przejdę do omówienia początków kazimierskiej osady miejskiej, warto zastanowić się nad pytaniem, czym było "średniowieczne miasto". Zagadnienia związane z przyczynami oraz czynnikami, które stymulowały powstanie ośrodków miejskich, jak również kwestia wyodrębnienia poszczególnych etapów kształtowania się miast średniowiecznych, były wielokrotnie szeroko dyskutowane w literaturze2. Poniżej przedstawię tylko najistotniejsze ustalenia na ten temat. /ze wstępu/