Kultura narodu

ARTUR GÓRSKI (1870-1959) – pisarz, publicysta, historyk, krytyk literacki. Cykl jego artykułów opublikowanych w 1898 roku w krakowskim czasopiśmie „Życie” i zatytułowanych „Młoda Polska” nadał nazwę całemu kierunkowi w naszej literaturze. Górski rozpoczynał działalność publiczną jako marksista, zwolennik hasła „sztuka dla sztuki” i przyjaciel Stanisława Przybyszewskiego. Później stał się zwolennikiem chrześcijaństwa ponadkonfesyjnego i krytykiem „urzędowego Kościoła”. Z czasem, pod wpływem myśli kardynała Johna H. Newmana i ojca Jacka Woronieckiego, odnalazł się w Kościele katolickim. W latach międzywojennych wraz ze Stefanem Kołaczkowskim redagował „Marchołta” – jedno z najważniejszych w ówczesnej Polsce czasopism intelektualnych. Po II wojnie światowej współpracował z „Tygodnikiem Warszawskim”, a po jego zlikwidowaniu przez władze z „Tygodnikiem Powszechnym”.

Pośmiertnie ukazała się jego ostatnia książka, „Rzecz o nadziei” (1962). „Kultura narodu” to książka, która ukazuje się drukiem po raz pierwszy, chociaż od śmierci autora minęło już pół wieku. Praca opowiada o znaczeniu kultury w życiu społeczeństw, a zwłaszcza o tym, w jaki sposób kultura polska przyczyniła się do przetrwania narodu pozbawionego własnej państwowości. Mało kto wiedział, że przez lata Artur Górski pracował nad książką, której nie było dotąd dane ujrzeć światła dziennego. Można uznać tę pracę za swoisty ciąg dalszy jego dzieła „Ku czemu Polska szła”. Różnica między obiema książkami polega głównie na tym, że pierwsza opowiada o dziejach Polski suwerennej i o tym, w jaki sposób państwo polskie realizowało swe wartości w polityce, natomiast druga w znacznej części dotyczy Polski zniewolonej zaborami, która swe najważniejsze idee mogła realizować jedynie poprzez kulturę. W ten sposób powstała „Kultura narodu” – rzecz o potędze kultury, która ma zdolność formowania zbiorowej świadomości (z przedmowy Grzegorza Górnego).